TUGASAN HBEF1503 SOSIOLOGI MASYARAKAT DAN KETAMADUNAN SEM 2
1.0 PENGENALAN
Malaysia merupakan Negara
yang unik kerana mempunyai berbagai kaum, budaya dan agama. Adunan ini lebih
membuatkan Malaysia dikenali sebagai Negara yang mempunyai masyarakat majmuk.
Masyarakat majmuk merujuk kepada
beberapa kelompok bangsa atau kaum yang
tinggal dalam satu kawasan politik sebagai
satu masyarakat, tetapi hidup terpisah kerana mengamalkan cara hidup, adat,
kepercayaan yang berbeza dengan bangsa lain.
Sekitar
kurun ke 19, tanah melayu telah didiami oleh dua bangsa yang berbeza iaitu
India dan China. Mereka ini dibawa oleh pedagang-pedagang ketika itu untuk
menjadi buruh. Abad ke-19 adalah titik tolak penting dalam sejarah Tanah
Melayu bukan sahaja mengalami perubahan politik,
tetapi juga perubahan social dan
ekonomi. Perubahan politik telah membawa kepada perubahan sosial. Perkembangan
perusahaan bijih
timah dan getah telah membawa kepada kedatangan orang Cina dan India ke Tanah Melayu. Selain orang Cinadan India, terdapat satu lagi kumpulan pendatang di
Tanah Melayu iaitu orang Indonesia yang datang dari Kalimantan, Riau dan
sebahagian kawasan yang bersempadanan dengan Malaysia.
Melayu merupakan
kaum terbesar dengan membentuk 54% daripada populasi Malaysia. Melayu adalah
satu kaum yang beragama Islam, berbahasa Melayu dan mengamalkan budaya Melayu.
Kaum Melayu mempunyai pengaruh yang penting dalam arena politik di Malaysia.
Cina pula mewakili 25% daripada penduduk Malaysia dan tinggal
di bandar-bandar besar di pantai barat semenanjung. Kebanyakan kaum Cina
beragama Buddha, Taoisme atau Kristian, berbahasa Mandarin, Hokkien, Hakka, Kantonis atau Teochew dan lebih dominan dalam bidang ekonomi. India pula membentuk 7.5% daripada
populasi. Kebanyakannya beragama Hindu, bertutur Tamil, Malayalam, dan Hindi. Selain itu, terdapat juga
kaum Sikh, Serani dan kaum bumiputera lain. Bahasa Melayu ialah bahasa rasmi Malaysia,
tetapi Bahasa Inggeris digunakan secara meluas.
Kaum Bumiputera yang terbesar
di Sarawak ialah Iban dengan 600,000 orang. Mereka tinggal di rumah panjang, dan
menetap di sepanjang Sungai Rajang dan Sungai Lupar. Orang Bidayuh
pula seramai 170,000 orang tinggal di barat daya Sarawak. Orang Asli (140,000) tinggal di
Semenanjung Malaysia. Dahulunya mereka merupakan pengumpul hasil hutan, hidup
berpindah-randah, dan bercucuk tanam, tetapi kini sudah diserap ke dalam
kehidupan moden Malaysia. Walaubagaimanapun, mereka kekal sebagai kumpulan etnik yang mempunyai pendapatan terendah berbanding kumpulan etnik
yang lain. Kemungkinannya ini disebabkan
sistem ekonomi mereka yang tidak bergantung
kepada wang tunai, contohnya makanan dan rumah sebahagiannya dihasilkan dari
keluaran hutan tanpa perlu dibeli. Bagaimanapun pihak kerajaan menawarkan peluang pelajaran yang samarata dan ada di
antara mereka kini menjawat jawatan
profesional seperti doktor.
Dalam usaha kerajaan Malaysia
mengekalkan persefahaman dan perpaduan kaum yang wujud di Negara ini. Beberapa
langkah proaktif telah digerakkan melaui dasar yang dibuat selepas negara
mencapai kemerdekaan. Sebagaimana yang kita maklum perpaduan
ialah satu proses yang menyatupadukan anggota masyarakat dan negara
keseluruhannya melalui ideologi negara supaya tiap-tiap anggota masyarakat
dapat membentuk satu identiti dan nilai bersama serta satu perasaan kebangsaan
bersama di kalangan mereka.
Antara inisiatif awal kerajaan dalam membentuk
perlembagaan Malaysia mengetengahkan dasar-dasar yang menjurus kepada pembinaan
perpaduan yang kukuh. Dasar perpaduan turut dimasukkan dalam dasar pendidikan
Negara, dasar bahasa kebangsaan melalui perkara 152, dasar perpaduan Negara dan
juga sukan sebagai medium perpaduan.
Dasar perpaduan yang telah wujud mengambilkira
2 perkara utama boleh dicapai melalui dua cara iaitu:
1) Integrasi
Integrasi merupakan satu proses bagi mewujudkan
satu identiti nasional di kalangan kumpulan-kumpulan yang terpisah dari segi
kebudayaan, sosial dan lokasi dalam sesebuah unit politik.
2) Asimilasi.
Manakala asimilasi pula ialah satu proses
bagaimana kumpulan-kumpulan minoriti diasimilasikan melalui perkahwinan campur
dan sebagainya ke dalam kumpulan etnik yang lebih besar.
2.0 Definisi
Dialog dan peradaban
Walaupun secara umumnya, kita bertuah di Malaysia kerana tidak mengalami konflik perkauman mahupun konflik keagamaan yang membimbangkan, namun beberapa peristiwa yang boleh dianggap serius seperti konflik pergaduhan kaum di kampung Medan mengingatkan kita bahawa mendasari hubungan baik antara budaya adalah juga isu-isu keadilan sosial dan ekonomi. Kejadian ini misalnya amat penting merujuk isu kepimpinan kelompok/budaya teras diberi perhatian. Dalam menangani isu ini kita boleh melihat budaya dialog amat memainkan peranan dalam memberi kefahaman kepada perbezaan yang ada.
Menurut Dr. Abdel Kader Fustok[1],
menyatakan bahawa dialog adalah suatu proses yang luas dan bermakna dalam.
Beliau menyatakan ‘Dialog´ merupakan ayat yang berasal dari kata yunani ‘Dia´
yang bermaksud melalui dan ‘logos´ yang bermakna kata-kata atau makna. oleh
itu, dialog ialah suatu konsep proses penyampaian kata-kata dan makna kepada
beberapa orang dan kumpulan.
Tengku Iskandar, 1986 mentakrifkan peradaban ialah “‘Keadaan serta
tongkat kemajuan pada kehidupan jasmani dan rohani sesuatu bangsa dan
masyarakat atau keadaan masyarakat manusia yang dicirikan atau didasarkan
kemajuan kebendaan dan pemikiran”
Al-Attas, 1977 mendefinisikan peradaban ialah keadaan kehidupan
insan yang bermasyarakat yang mencapai taraf kehalusan tatasusila dan
kebudayaan yang luhur bagi seluruh masyarakatnya.
Manakala Menurut Osman Bakar, dialog peradaban ialah komuniti dari pelbagai latar belakang
bersama untuk berinteraksi dan mengenali antara mereka untuk mencari kebaikan
bersama kerana dipaksa oleh keadaan untuk hidup bersama walaupun mempunyai
kepercayaan agama, cara kehidupan beragama, dan ideologi politik yang berbeza´.
Dapatlah
disimpulkan bahawa dialog peradaban
merupakan satu perbincangan yang diadakan bertujuan menukar pendapat untuk
memupuk persefahaman dan permuafakatan dalam menyelesaikan sesuatu perkara
dengan interaksi dengan pihak lain.
3.0 Kekuatan Budaya Dialog
3.1 Wadah
masyarakat majmuk berkongsi kepelbagaian budaya dan tamadun
Budaya dialog anatara kaum, etnik , budaya dan peradaban perlu
disuburkan dalam konteks negera bagi memperkukuhan perpaduan serta integrasi
nasional. Ini menjadi kunci kepada keharmonian kaum dan kelansungan kepimpinan
dan keteguhan identity Negara. Ianya berkaitrapat dengan kesepaduan social dan
ekonomi bagi membentuk sebuah masyarakat yang saling menghormati.
3.2 Ilmu Hubungan Kemanusiaan
Melalui budaya dialog, usaha mempelajari ilmu ketamadunan akan
menjadi lebih mudah dan ianya menjadi penting kerana situasi masa kini wujudnya
jurang kefahaman antara kelompok dengan kelompok yang lain. Ajaran agama yang
mendidik rohani sebenarnya juga mendorong manusia supaya menghayati nilai murni
kehidupan dan juga mempunyai hubungan sesame manusia.
3.3
Penghayatan Nilai Murni Sejagat
Nilai murni yang wujud pada pemimpin yang mempin secara berhemah
akan melahirkan rakyat yang juga mengamalkan nilai murni seperti
bertanggungjawab dan jujur yang akan mendorong semua ahli masyarakat berganding
bahu untuk membangunkan Negara dan membina tamadun yang lebih utuh. Ini boleh
disuburkan melalui budaya dialog yang sentiasa melingkari ahli masyarakat melui
pelbagai program yang diadakan oleh agensi berkaitan.
3.4
Komunikasi Dua Hala
Dialog ialah komunikasi dua hala antara individu atau pihak yang
mempunyai pegangan, pandangan berbeza mengenai subjek atau perkara dengan
tujuan ingin mencapai kebenaran yang bertambah daripada pihak lain. Kemahiran
berdialog yang baik dan berhemah perlu sebati dengan masyarakat kita.
4.0 Cabaran
Dialog Peradaban Di Malaysia
Antara cabaran utama yang menjadi tribulasi kepada perkembangan
proses dialog peradaban di Malaysia:
4.1 Sikap
fanatik dan perkauman. Usaha untuk mengadakan dialog perlu kepada
sifat yang terbuka dan boleh menerima pendapat orang lain dengan berlapang
dada. Seseorang yang melibatkan diri dalam perbincangan harus mempunyai minda
yang terbuka serta perasaan perkauman yang bersama. Mereka juga perlu mempunyai
sifat sederhana dalam semua perkara kerana ia dapat menjamin kepentingan semua
orang dalam sesebuah negara.Misalnya, semasa kaum-kaum majoriti Malaysia iaitu
kaum cina, India dan Melayu melibatkan diri dalam diolog peradaban sesuatu kaum
tersebut tidak boleh hanya mengetengahkan isu-isu yang menjadi kepentingan dan
keperluan kaum mereka sahaja. Sebagai contoh, isu-isu kebajikan dan sistem
pendidikan yang mengkhususkan sesuatu kaum tetapi ia tidak memberi manfaat
secara bersama.
4.2 Perspektif yang salah pihak tertentu terhadap
pihak yang lain. Ada pihak yang sebelum memulakan dialog telah
menaruh tanggapan negatif antara satu sama lain. Kemungkinan juga tanggapan
negative ini datang dari pihak tertentu yang tidak senang kepada usaha untuk
berdialog dalam mencari kebenaran sesuatu isu. Dalam konteks sekarang pula,
sebagaimana kata Perdana Menteri Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi ketika
menyampaikan ucapannya pada Persidangan Antarabangsa ketiga Dunia Islam dan
Barat, bahawa konflik yang timbul antara dunia Islam dan negara barat(Kristian)
bukan berpunca daripada kepercayaan agama yang berbeza tetapi kerana manipulasi
terhadap agama oleh pihak yang berfikiran sempit atau sekular. Mereka menganjurkan 'kekerasan' atas nama agama.
4.3 Cabaran
interaksi yang terhad. Masalah
seperti salah faham dan prasangka hanya akan wujud jika kekurangan galakkan
untuk interaksi supaya dialog peradaban dapat diwujudkan dan dipraktikkan dalam
kalangan masyarakat. Interaksi terhad antara pelbagai kaum berada dalam keadaan
yang terhad seperti Institut Pengajian Tinggi yang hanya berinteraksi dalam
lingkungannya, kawasan taman perumahan yang terpisah secara sistematik mengikut
kedudukan dalam petempatan tertentu serta sistem pendidikan yang mengkhususkan
kaum tertentu. Misalnya,universiti berperanan berfungsi sebagai satu tempat
untuk berinterasksi dalam satu komuniti iaitu ilmu pengetahuan. Dari segi
konteks diolog peradaban pula, ia menjadi tempat yang penting untuk mempelajari
budaya dan pengalaman kehidupan beragama,adat dan tamadun bangsa orang lain
selain daripada lingkungan sendiri dan masyarakatnya.
4.4 Kekurangan
toleransi. Toleransi dalam kamus bermaksud
sedia menghormati atau menerima pendapat serta pendirian orang lain yang
berbeza dengan pendirian diri sendiri. Dengan prinsip ini, toleransi antara
sesebuah kaum dengan kaum lain adalah dengan menerima tradisi, prinsip agama
dan budaya mereka. Kebolehan untuk memahami dan menghormati pandangan orang
lain serta keupayaan untuk menerima pendapat orang lain boleh meningkatan
kefahaman budaya seseorang. Sebagai contoh apa sahaja nilai baik yang wujud
dalam mana-mana agama perlu diterima dan disuburkan agar dapat mewujudakan
keharmonian.
4.5 Sifat
kepelbagaian budaya yang berpunca kepada perbezaan. Masyarakat Malaysia yang majmuk terdiri daripada berbilang
bangsa, agama, budaya serta pemikiran yang pelbagai sudah mengundang cara hidup
dan berfikir yang berbagai ragam serta berbeza. Situasi ini pastinya akan
mewujudkan pandangan dan sikap yang berbeza antara seorang individu dengan
individu yang lain. Inilah menjadi sebagai satu cabaran proses diolog
peradaban. Salah satu peristiwa yang melanda Negara ini pada tahun 69-an ialah
peristiwa 13 Mei. Ini dikatakan berlaku kerana perbezaan sosioekonomi, masalah
interaksi sosiobudaya dan identiti bangsa yang timbul di kalangan orang melayu
dan cina pada amnya antara golongan bumiputera dan bukan bumiputera.
4.6 Polarisasi
kaum yang berada pada tahap kritikal.
Polarisasi lebih menjurus kepada kebanyakkan ahli masyarakat lebih suka hidup
dalam kelompok kaum masing-masing.. Ini memperlihatkan bahawa polarisasi kaum
di Malaysia pada masa ini menjadi semakin kritikal dan secara langsung menjadi
cabaran kepada proses dialog peradaban. Sebagai contoh, sesebuah kaum yang
terikat dengan kelompoknya hanya berhubungan dengan kelompok atau kaum lain
apabila terdapat kepentingan ekonomi
dan politik. H8unbungan ini lebih bersifat hipokrit demi legasi sekelompok kaum.
Mungkin ini berpunca daripada amalan keluarganya yang menekankan kepentingan
kaum sejak kecil lagi dan ini menjadi salah satu bahagian dalam kehidupan
mereka yang tidak dipisahkan. Sebagai contoh, isu dan hak golongan bumiputera
sebagai golongan tua dan peribumi Negara kita. Sebarang hak dan istimewa
kedudukan mereka tidak boleh disoal mengikut adat perundangan negara kita.
4.7 Ketidakfahaman
etnik dan jurang pemisah. Ketidakfahaman etnik boleh menyebabkan kita
tidak memahami unsur-unsur penyatuan seperti fungsi lengkap melengkapi antara
pelbagai etnik dan peradaban mereka. Jurang pemisah antara golongan kaya dan
yang miskin juga boleh mewujudkan krisis lingkungan. Ketidakfahaman ini dan
jurang antara etnik telah menyebabkan dialog peradaban yang dipraktikkan
tidak dijalankan disemua peringkat dan mereka
berpendapat bahawa ia hanya mengambil berat akan hal-hal golongan majoriti dan
kepentingan etnik minoriti tidak terpelihara dan tidak diambil kira kepentingannya.
Rakyat yang minoriti seperti masyarakat Siam dan juga etnik peribumi perlu
saliang menerima kebudayaan dan cara hidup masyarakat lain yang turut sama
mendiami Negara ini.
Oleh itu,
sebagai rakyat Malaysia yang terdiri daripada pelbagai perbezaan perlu
mengambil langkah untuk mengatasi cabaran-cabaran proses dialog peradaban
supaya pelaksanaannya dapat dimaksimumkan dan menepati kepentingan bersamanya.
Pelaksanaan proses dialog peradaban akan memberi peluang kepada setiap individu
untuk mengenali kelemahan dan kekuatan masing-masing serta dapat membentuk
masyarakat yang saling lengkap melengkapi supaya dapat melahirkan negara yang
seimbangan serta tidak berpusatkan kepentingan tertentu sahaja.
0 comments:
Post a Comment